مصرف مواد مخدر ( addiction ) بین نوجوانان و دانش‌آموزان، در سال‌های اخیر در کشورهای توسعه یافته مخصوصا ایران، رو به افزایش بوده است؛ و نگرانی‌ها و درخواست‌هایی را از سوی والدین، مربیان و متخصصان مراقبت‌های بهداشتی به دنبال داشته است.
حال دلایل گرایش و مصرف مخدر و سوء مصرف احتمالی در بین نوجوانان و دهه هفتادی‌ها چه می‌تواند باشد؟
ادامه‌ی این محتوا پاسخ به همین سوال است؛ و اینکه آیا راه‌حلی برای جلوگیری از این بحران وجود دارد؟ لطفا تا پایان مطلب با ما باشید.
دلایل رایجی که دانش‌آموزان و نوجوانان به مصرف مواد روی می‌آورند؟
مصرف مواد معمولاً نشانه‌ی یک مشکل بزرگتر مانند: یک مشکل سلامت روان، استرس یا فشار است. به همین علت اولین راهکار پیشنهادی مشاره ترک اعتیاد است.
۵ عامل زیر ممکن است، باعث مصرف مـواد در بین نوجوانان دهه ۷۰ و دانش‌آموزان دبیرستانی شود:
۱- فشار هم‌سن و سالان: زمانی‌که دانش‌آموز یا نوجوانی، عضو گروهی از دوستان یا همسالان خود که مواد مصرف می‌کنند، می‌شود؛ ممکن است برای تجربه یا نشان دادن جسارتش، با اصرار دوستانش ماده مخدر را امتحان کند تا با آنها سازگار شود.
۲- مصرف مـواد از سر کنجکاوی: بسیاری از نوجوانان بین سن ۱۴ تا ۱۸ سال در تلاش برای شناخت خود هستند.
این دوره از شناخت و خودیابی، شامل: امتحان کردن چیزهای جدید و پیدا کردن دوستان جدید است! با این حال، گاهی ممکن است؛ به‌عنوان بخشی از این فرآیند به مصرف الکل یا مواد مخدر روی آورند.
۳- داشتن حس خوب با مصرف مواد: بسیاری از نوجوانان ۱۴ تا ۱۸ سال به دنبال یک هیجان هستند. یک حس عجیب و جدید که نمی‌توانند از طریق لذت‌های ساده مانند: غذا یا ورزش به دست آورند.
اینجا است که چرخه‌ی اعتیاد شروع می‌شود. مواد مخدر مغز را تحت تاثیر قرار می‌دهد و تجربه‌ی لذت‌بخشی را تولید می‌کند. هنگام استفاده از مواد مخدر، مغز تا ده برابر مقدار طبیعی دوپامین و سرخوشی ایجاد می‌کند.
۴- جلب توجه کردن: نوجوانان اغلب احساس می‌کنند آنقدر خوب نیستند؛ که بدرخشند یا چیزی ندارند، که آنها را خاص نشان دهد. این احساسات ممکن است آنها را به سمت سوء مصرف مواد سوق دهد.
یا برخی از جوانان نمی‌دانند چگونه بهترین شوند، بنابراین به امید جلب توجه والدین و معلمان خود، بدترین راه (مصرف مـواد) را انتخاب می‌کنند.
۵- مسائل مربوط به سلامت عاطفی و روانی: برخی از نوجوانان ممکن است به مواد مخدر به‌عنوان وسیله‌ای برای مقابله با مشکلات عاطفی یا روانی مانند: استرس، اضطراب، افسردگی یا اعتماد به‌نفس پایین روی بیاورند. داروها می‌توانند یک گریز یا رهایی موقت از این مسائل باشند.
♦ مطالب مرتبط: عوارض داروهای روان گردان و قرص‌های توهم زا برای جوانان
عوامل خطرناکتری که استفاده از مواد مخدر را در نوجوانان بالا می‌برد
مصرف مواد مخدر می‌تواند لغزنده باشد و چندین عامل خطر وجود دارد که ممکن است احتمال سوء مصرف مـواد را افزایش دهد.
این‌ها شامل موارد زیر می‌شود:
- فقدان ارتباطات قوی خانوادگی یا اجتماعی:
افرادی که احساس تنهایی یا انزوا می‌کنند ممکن است؛ به مواد مخدر به‌عنوان راهی برای بی حس کردن احساس غم و اندوه یا قطع ارتباط خود روی آورند.
- تجربه تروما یا سطوح بالای استرس:
در خانه‌هایی با درگیری شدید (بیش از یک اختلاف نظر)، جوانان ممکن است از مواد برای فرار از درد خود استفاده کنند. همچنین از طریق سوء مصرف مواد به دنبال تسکین هستند.
- سابقه خانوادگی اعتیاد:
محیط خانواده‌ی یک نوجوان، نقش تعیین کننده‌ای دارد. اگر نوجوانی در خانواده‌ای بزرگ شود که مصـرف مواد در آن رایج یا عادی شده است؛ ممکن است احتمال بیشتری وجود داشته باشد که خودش از مواد مخـدر استفاده کند.
برخی علائم مصرف مواد مخدر در نوجوانان
آگاهی از نشانه‌های مصرف مـواد مخـدر می‌تواند به والدین کمک کند؛ تا به درمان فرزند خود کمک کنند. برخی از علائم رایج عبارتند از:
- تغییرات در رفتار
- نوسانات خلقی
- کاهش یا افزایش ناگهانی وزن
- بی‌توجهی به بهداشت فردی و مسئولیت‌ها
- مشکل در محل کار یا مدرسه
- رازداری در مورد دوستان یا فعالیت‌های جدید
- مسائل مالی
راهکارهایی برای کمک به نوجوانان برای دوری از مواد مخدر
مسئولیت والدین و معلمان این است که جوانان را به سوی آینده‌ای امن و پربار هدایت کنند. متأسفانه، مخدر می‌تواند یک فرار وسوسه انگیز از واقعیت برای نوجوانان باشد و منجر به مشکلات جسمی و عاطفی بی‌شماری شود. به همین علت پیشگیری اعتیاد در نوجوانان اهمیت بسیار زیادی دارد.
برای جلوگیری از اعتیاد نوجوانان و دانش‌آموزان، آموزش زودهنگام در مورد خطرات و عواقب مصرف مـواد مهم است.
ارائه موارد زیر می‌تواند تأثیرگذار باشد:
- ایجاد ارتباط صمیمانه و مثبت با فرزندان و نوجوانان
- ایجاد یک محیط و خانه امن و حمایت کننده
- ایجاد عادات سالم با الگوپذیری از والدین و معلمان
- ارائه راه‌های خلاقانه و جایگزین برای مقابله با استرس و اضطراب، مانند: ورزش، هنر و موسیقی و …
با همکاری و اجرای این راهکارها می‌توان به جوانان کمک کرد؛ تا انتخاب‌های مثبت داشته باشند و از چاله اعتیاد دور بمانند.
از جوانان و فرزندان در برابر اعتیاد مراقبت کنیم
والدین باید مراقب نشانه‌های مصرف مخدر در فرزندان نوجوان ۱۴ تا ۱۷ ساله‌ی خود باشند؛ سعی کنند آنها را در مورد خطرات مصرف مواد آگاه کنند و منابع حمایتی را برایشان فراهم کنند.
با درک عوامل خطر مانند: استرس، اضطراب، مسائل روانی، سابقه‌ی اعتیاد خانوادگی و … می‌توان از نوجوانانی که ممکن است در معرض سوءمصرف مـواد باشند، حمایت کرد و برای ایجاد جوامع ایمن‌تر و سالم‌تر برای همه تلاش کرد.
یک پاسخ
.سلام دقیقا دوست من رضاهم تو ۱۶ سالگی معتاد شد متاسفانه اگر پدرو مادر بیشتر برای بچه ها وقت بذارن این مشکلات پیش نمیاد