بهترین روش های ترک شیشه بدون بازگشت + نظر روانپزشک
اعتیاد به شیشه یکی از خطرناک‌ترین و پیچیده‌ترین انواع اعتیاد است. ماده‌ای که با قدرت تخریبی بالا، جسم، روان و روابط فرد را به‌شدت تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. برخلاف تصور عمومی، ترک شیشه فقط به معنای قطع مصرف نیست؛ بلکه فرآیندی چندمرحله‌ای و عمیق است که نیاز به درمان جسمی، روانی و اجتماعی دارد. بسیاری از خانواده‌ها از ما در mrbsn.com می‌پرسند: آیا ترک شیشه بدون بازگشت ممکن است؟ پاسخ روان‌پزشکان و درمانگران اعتیاد این است: بله، اما فقط در صورتی که فرآیند درمان به‌صورت علمی، ساختاریافته و تحت نظارت حرفه‌ای انجام شود.
شیشه چیست و چگونه عمل می‌کند؟
شیشه یا مت‌آمفتامین یک محرک بسیار قوی است که تأثیر مستقیمی بر سیستم عصبی مرکزی می‌گذارد. این ماده با افزایش ناگهانی دوپامین، حس سرخوشی شدید، انرژی بالا و بی‌خوابی ایجاد می‌کند. اما با مصرف مکرر، مغز دیگر نمی‌تواند به‌صورت طبیعی دوپامین تولید کند و در نتیجه فرد برای تجربه احساس طبیعی، ناچار به مصرف مجدد و بیشتر می‌شود. این روند باعث وابستگی شدید روانی شده و در بلندمدت مغز، رفتار و شخصیت فرد را به‌طور کامل تغییر می‌دهد.
از نظر علمی، شیشه نه‌تنها باعث تخریب ساختارهای مغزی می‌شود، بلکه به مرور توان تصمیم‌گیری و اراده فرد را تضعیف می‌کند. این تغییرات عصبی-شناختی یکی از دلایل مهم بازگشت به مصرف حتی پس از چند ماه ترک است.
چرا ترک شیشه دشوار است؟
وابستگی روانی شدید، توهم، پرخاشگری، افسردگی، اختلال خواب و وسوسه شدید از مهم‌ترین موانع ترک شیشه هستند. برخلاف مواد افیونی که وابستگی فیزیکی بیشتری دارند، شیشه بیشتر وابستگی روانی و رفتاری ایجاد می‌کند. بنابراین درمان موفق، نیاز به درمان روان‌پزشکی، مشاوره تخصصی و توان‌بخشی بلندمدت دارد. ترک خودسرانه یا در خانه، معمولاً با شکست یا عود شدید همراه است.
یکی از سخت‌ترین بخش‌های ترک شیشه، «افسردگی بعد از ترک» است که ممکن است چند هفته تا چند ماه طول بکشد. فرد در این دوران احساس بی‌انگیزگی، پوچی و حتی افکار خودکشی دارد. بدون درمان تخصصی، احتمال عود بسیار بالاست.
علائم اعتیاد به شیشه؛ چه باید دانست؟
برای خانواده‌ها و اطرافیان، شناخت علائم مصرف شیشه بسیار مهم است:
- بی‌خوابی یا خواب‌های بسیار کوتاه
- پرحرفی، اضطراب یا رفتارهای عجیب
- بدبینی، توهم و پارانویای شدید
- کاهش وزن ناگهانی، بی‌اشتهایی
- خاراندن مداوم بدن، وسواس‌های حرکتی
- پرخاشگری و قطع ارتباط با دیگران
- جمع کردن اشیای بی‌ارزش یا وسواس جمع‌آوری
مراحل درمان و ترک شیشه
۱. بستری در کمپ ترک اعتیاد
اولین و مهم‌ترین گام، بستری فرد در محیط امن و تحت نظر شبانه‌روزی است. بسیاری از مصرف‌کنندگان شیشه در مراحل ترک، دچار رفتارهای پرخطر، خودزنی یا حملات روانی می‌شوند. کمپ‌های تخصصی با نظارت روانپزشک، پرستار و تیم درمان، امنیت روانی و جسمی فرد را تضمین می‌کنند.
۲. سم‌زدایی پزشکی
در این مرحله بدن از آثار ماده پاک می‌شود. اما برخلاف مواد مخدر، ترک شیشه معمولاً با علائم جسمی کمتر و علائم روانی شدیدتری همراه است. روانپزشک با داروهای آرام‌بخش، ضدتوهم و تثبیت‌کننده خلق به کنترل وضعیت فرد کمک می‌کند. این مرحله ممکن است ۷ تا ۱۴ روز طول بکشد.
۳. درمان روان‌شناختی تخصصی
پس از تثبیت وضعیت، درمان روان‌شناختی آغاز می‌شود:
- جلسات روان‌درمانی فردی (CBT)
- گروه‌درمانی با سایر بیماران
- مشاوره روان‌پزشکی برای درمان افسردگی یا اضطراب
- شناخت عوامل محرک و آموزش مقابله با وسوسه
۴. بازتوانی اجتماعی و خانوادگی
اعتیاد به شیشه به‌شدت روابط خانوادگی، اجتماعی و شغلی فرد را تخریب می‌کند. در کمپ ترک اعتیاد، آموزش مهارت‌های ارتباطی، بازسازی روابط خانوادگی و افزایش عزت‌نفس بخشی از فرآیند درمان است. در صورت نیاز، جلسات مشاوره خانواده نیز برگزار می‌شود.
۵. پیگیری درمان پس از ترخیص (Aftercare)
بازگشت به محیط بیرون، برای فرد در حال بهبودی یک مرحله حساس است. بنابراین برنامه پیگیری درمان شامل:
- جلسات مشاوره هفتگی یا ماهانه
- حضور در جلسات گروه‌های خودیاری (NA)
- پرهیز از محیط‌ها یا افراد پرخطر
- حفظ ساختار روزمره سالم و هدفمند
- آموزش مهارت‌های کنترل خشم و مدیریت اضطراب
نظر روانپزشک: کلید ترک موفق شیشه چیست؟
دکتر امیر حسینی، روانپزشک متخصص اعتیاد می‌گوید:
ترک موفق شیشه فقط به معنای پاکی نیست. بلکه توانایی ادامه زندگی سالم بدون وابستگی به ماده است. برای این کار، فرد باید آموزش ببیند که چگونه احساسات منفی، وسوسه، تنهایی یا استرس را بدون مصرف کنترل کند. روان‌درمانی و پیگیری درمان، کلیدهای اصلی موفقیت هستند.
او اضافه می‌کند:
کسانی که بعد از ترخیص همچنان در ارتباط با مشاور و جلسات درمانی می‌مانند، احتمال بازگشت‌شان بسیار کمتر است.
ترک شیشه در خانه؛ خطرناک و غیرقابل پیش‌بینی
ترک شیشه در خانه، حتی با حضور خانواده، معمولاً با شکست یا خطر همراه است. فرد ممکن است دچار حملات روانی، بی‌خوابی شدید، توهم یا حتی اقدام به خودزنی شود. خانواده‌ها باید بدانند که حمایت عاطفی کافی نیست؛ درمان شیشه نیاز به محیط تخصصی، پزشک، مشاور و ساختار درمانی دارد. اگر نگران عزیزتان هستید، بهترین اقدام تماس با کمپ ترک اعتیاد معتبر و شروع درمان تحت نظارت است.
تجربیات بیماران موفق
بسیاری از بیماران موفق گزارش می‌دهند که شروع ترک در کمپ، نقطه تحول زندگی آن‌ها بوده است. علی، یکی از بیماران سابق می‌گوید:
من چند بار خودم خواستم ترک کنم ولی بعد از دو سه روز، به دلیل بی‌خوابی و توهم شدید برگشتم به مصرف. ولی وقتی رفتم کمپ، اولش سخت بود ولی بعد از یک هفته، ذهنم کم‌کم آروم گرفت. بعد جلسات مشاوره شروع شد و فهمیدم فقط باید ماده رو کنار نذارم؛ باید فکرهامو هم درمان کنم.
سمیه، یکی دیگر از مراجعان کمپ، می‌گوید:
ترک شیشه بدون روان‌درمانگر غیرممکنه. من حتی بعد از ترخیص، هفته‌ای یک‌بار مشاوره داشتم. الان یک ساله پاکم و دارم درس می‌خونم. همه‌چی با اراده و حمایت شروع شد.
نتیجه‌گیری
ترک شیشه بدون بازگشت ممکن است، اما نیاز به درمان علمی، محیط امن و حمایت روان‌پزشکی و خانوادگی دارد. کمپ‌های ترک اعتیاد حرفه‌ای، با فراهم‌کردن ساختاری منظم برای درمان جسم، روان و رفتار، بهترین گزینه برای درمان کامل و پایدار اعتیاد به شیشه هستند. اگر شما یا عزیزی درگیر این بیماری هستید، تأخیر نکنید؛ هر روز که زودتر اقدام شود، احتمال موفقیت بیشتر است.
