نیکوتین چاشنی محفل های نسل جوان
اعتياد پديده اي ويرانگر و يک انحراف اجتماعي است که سرمايه هاي مادي و معنوي و منابع انساني کشورها را با تهديد جدي مواجه نموده و در شرايط کنوني نسل جوان که سرمايه هاي ملي و توانمند و با نشاط جامعه ايراني است هدف اصلي گردانندگان مرئي و نامرئي اعتياد مي باشد.
جهان در حاليکه به هزاره سوم قدم گذاشته همچنان بسياري از مشکلات بشريت به قوت خود باقي است از جمله اعتياد که به عنوان يکي از بزرگترين معضلات بشري مطرح و يکي از عوامل تهديد سلامت انسانها و جوامع مي باشد.در حال حاضر مسئله مواد مخدر و اعتياد به شکلي پيچيده ،گستره جهاني يافته است و برخي ويژگيهاي مهم از قبيل قرار گرفتن کشور ما در جوار کشورهايي چون افغانستان و پاکستانل, رشد نامتوازن اقتصادي، نابرابري هاي اجتماعي، بيکاري ،مهاجرت، زمينه هاي تاريخي و فرهنگي هر يک به سهم خود در رشد و گسترش اين معضل و بلاي خانمان سوز نقش بسزايي را ايفا ميکنند. يکي از مسائل و مشکلات جوامع بشري خصوصا جوامعي که افراد آن به علت عدم تعادل رواني ،ضعف اقتصادي و مذهبي، اختلافات کانون خانوادگي و عدم توازن اجتماعي با آن مواجه هستند مسئله اعتياد بوده و در حال حاضر اعتياد در همه جوامع ريشه دوانيده و اکثر قربانيان مواد مخدر را جوانان تشکيل ميدهند.برخي از پديده ها و مسائل انساني و اجتماعي داراي ماهيت حساس، ساختار نامشخص و کارکرد به ظاهر ناآشکار هستند.
بطور کلي چنين پديده هايي از يک سو عمدا ميل به کتمان داشته و از سوي ديگر مانند جريان رودخانه هاي ژرف و عميق، ظاهري آرام و دروني پرخروش، پر کشش و پرقدرت دارند و در حرکتهاي خود هر مانعي را از سر راه بر ميکنند و به پيش مي تازند.
در برخي از جوامع در حال توسعه بنا به دلايلي همه خود را در مسائل و مباحث اجتماعي صاحب نظر و صاحب تجربه مي دانند و به خود درماني مي پردازند و نيازي به درمان متخصصان نمي بينند. نمونه اي از چنين پديده ها و مسائل ، مساله توليد، توزيع و مصرف مواد مخدر است. شکي نيست با توجه به اثرات و پيامدهاي نامطلوب و بنيادين رواني، اجتماعي، انساني، اقتصادي، سياسي، آموزشي و فرهنگي اين مساله بر ساختار و کارکرد جامعه هيچ فرد برخوردار از عقل سليم، حاضر به تاکيد جريان توليد و توزيع مصرف آن نيست.
با توجه به اهميت زياد اين معضل بزرگ قرن و جهان بايد چاره اي انديشيد تا هر چه سريع تر اين بلاي خانمانسوز را به صورت بنيادين ريشه کن کنيم براي همين منظور داشتن اطلاعات مختلف از جنبه هاي گوناگون اعتياد به منظور تدوين برنامه هاي مبارزه با آن ضروري است.
اعتياد پديده اي است مخرب زيرا اثرات نامطلوب و عواقب وخيم آن تنها دامنگير شخص معتاد نمي شود بلکه همه افرادي که به گونه اي با آنان وابستگي و ارتباط نزديک دارند را نيز فرا مي گيرد با توجه به بررسي هاي صورت گرفته در ايران و خارج از کشور ،اعتياد در جوانان و نوجوانان گسترش فزاينده اي دارد و به عنوان مانع بزرگي آنان را از رسيدن به اهدافي چون بهداشت رواني ،ايمني اجتماعي و اقتصادي و سياسي دور ميکند.
اگر در گذشته مي شد با يک سلسله اقدامات و برنامه ها جلوي رخنه و نفوذ آن را گرفت ليکن امروزه ديگر نمي توان با يک سري اقدامات جسته و گريخته اين بلا و آفت همه گير را سد نمود از اين رو فزوني اعتياد مسئله اي قابل پنهان نيست و پنهان نگاه داشتن آمار و ارقام و ناديده گرفتن آنها ، علاوه بر اينکه مشکل را حل نمي کند بر وسعت آن نيز مي افزايد.نسل جوان ما گرايش شديدي به مصرف سيگار دارند و مي توان گفت شايعترين ماده مخدر در جهان است که سالانه 3/5 ميليون نفر در دنيا بر اثر مصرف سيگار جان خود را از دست مي دهند.آمار نشان ميدهد که بيشتر معتادان ،اعتياد را با مصرف سيگار آغاز نموده که به طور حتم استعمال آن يکي از عوامل اصلي و زمينه ساز شروع اعتياد به مواد مخدر است.براي اينکه مساله به وضوح طرح گردد بايد از همان ابتدا به باز خواني علتها و گرايشهاي به دام افتادن معتادان در اين منجلاب مخوف بپردازيم. از عواملي که تاثير بسزايي در ازدياد جرائم افراد دارد مي توان به قاچاق مواد مخدر ،خود فروشي و اعمال خلاف عفت، خودکشي ،ترغيب گران به اعتياد ،قتل،سرقت و جرح اشاره نمود.بر اساس تحقيقات انجام شده در اين زمينه ميتوان گفت: ضعف شخصيت ،ناهنجاري هاي روحي، عدم تعادل بي ثباتي اوضاع اقتصادي و بالاخره زندگي پردغدغه ناشي از ضعف و فقدان روابط انساني مناسب به تدريج فرد را در مقابل مشکلات قرار ميدهد که در مواجه با آنها خود را عاجز يافته و در نتيجه سعي ميکند از واقعيتها گريزان باشد و در اين راستا دانسته و يا ندانسته با ماده اي آشنا مي شود که ظاهرا براي زماني کوتاه آن هم در ذهن وي او را از رويارويي با مشکلات در امان داشته و پناه مي دهد.
علل و عوامل گرايش افراد به مواد مخدر ميتواند فشار محيط و الگو برداري از ديگران ،کسب لذت، کاهش درد درمان بي خوابي ،ايجاد اضطراب و افسردگي و رفع آن ، افزايش نيروي جسمي و بدني باشند.اما زماني که تاثير ماده اعتياد آور به مرور زمان کم مي شود ناچارا افراد معتاد به ميزان مصرف خود مي افزايند و گاها جهت ارضا نئشه خود نوع مواد را تغيير داده و از يک مواد کم نئشه به مواد ديگري روي مي آورند. جالب اينکه فرد معتاد با علم به خطرات مصرف مواد مخدر تمايل شديد به مصرف آن و تلاش هاي ناموفق براي کاهش و يا قطع مصرف مواد دارند.گفتني است در شهرها بيشتر از روستاها اين امر تثبيت شده ،بطوريکه هر قدر از وسعت منطقه مي کاهد آمار اعتياد نيز کاهش مي يابد. متاسفانه تهران، پرجمعيت ترين شهر ايران ،با اين بلاي خانمان سوز بيشتر دست و پنجه نرم مي کند و چه بسا کانونهاي خانوادگي که بر اثر اين امر از هم نپاشيده و چه جوانهايي که به کام مرگ کشيده نشده اند.در شهرستان اروميه که مرکز استان مي باشد روزانه به مراتب اثرات سو» مصرف مواد مخدر دهها، بلکه صدها مورد به چشم ميخورد.دبير شوراي هماهنگي مبارزه با مواد مخدر در آذربايجان غربي در مورد علل گرايش نسل جوان به مواد مخدر چنين مي گويد: معضل مواد مخدر چند وجهي بوده و علل متعددي در رابطه با گرايش جوانان به اين معضل مشهود ميباشد. عمده ترين شاخصه و پتانسيل ،استفاده از توان مردمي و ضرورت مشارکت جويي مردم بويژه والدين در امر پيشگيري و سالم سازي ،خانواده ها مي توانند باشند.خانواده ها به عنوان رکن اساسي که شخصيت فرد در آن تکامل مي يابد بايستي در رابطه با آموزش مهارتهاي زندگي به فرزندان و کنترلهاي لازم در جهت کمک به فرزندان در دوست يابي ،تصميم گيري ،مقابله با مسائل و مشکلات آنان را آموزش دهند که در اين رابطه ضرورت دارد خانواده با کسب آگاهي هاي لازم، اطلاعات کافي و دقيقي را داشته باشند تا بتوانند به فرزندان واقعيت ها را منتقل کنند.
اگر بتوانيم از پتانسيل موجود خانواده ها استفاده بهينه داشته باشيم مي توانيم موثرترين شيوه را در رابطه با برنامه هاي پيشگيري ارائه دهيم.
وي در مورد سن و جنس معتادين بر اساس تحقيقاتي که اخيرا صورت گرفته مي گويد: از 391 نفر مراجعه کننده به مراکز خود مصرف در اروميه،60 درصد آنها در سنين جواني و نوجواني با مصرف سيگار آغاز کرده و متوسط سن آنها 19 الي 39 سال بوده که آمار نشان ميدهد بيش از 96 درصد مصرف کنندگان مذکر و 4 درصد باقي مانده مونث بوده اند و همچنين 67 درصد از مراجعه کنندگان فوق متاهل و بقيه مجردند.با توجه به اينکه ظرفيتهاي جديد درمان و ايجاد مراکز درماني خصوصي ترک اعتياد و بازتواني و همچنين با تشکيل تشکل هاي تخصصي غير سياسي مردمي در زمينه هاي پيشگيري افراد نيازمند و فراگير نمودن امر مبارزه اقدام نمايند.حال با توجه به اينکه يک ارگان يا نهاد نمي تواند با اين معضل چند وجهي مقابله مثبت و صد درصد مطلوبي را حاصل نمايد نياز دارد که سازمانهاي غير دولتي ،آحاد مردم بخصوص خانواده ها در کنار بخش دولتي و در سايه عزم ملي و کنار مسئولان جامعه با تمام توان و امکانات کافي بسيج شود و موفقيت کامل مستلزم هماهنگي و همکاري هاي فرا بخش و شرکت همه سازمانها و ارگانها و مردم بستگي دارد و با توجه به اينکه مواد مخدر به عنوان يک بحران و مسئله اجتماعي مطرح است براي تحليل آن نياز به يک رويکرد جامعه شناختي و امنيتي بوده و رويکرد فردي رواني و درماني کارساز نخواهد بود.
پس بيائيد از همين امروز در دوران نوجواني و جواني که دوران پرهياهويي است شروع کنيم و شادابي و طراوت زندگي رابا اسارت خزان نکنيم و درخت پربار سرسبز زندگي خود و خانواده رابا زهر کشنده اعتياد ،نخشکانيم.
بيائيد عزم را جزم کنيم و زمين بازي،رفقاي بازي و آلات بازي را کنار گذاشته تا ديگر عاملي براي سقوط در پيش رويمان وجود نداشته باشد.
به اميد جامعه اي عاري از اعتياد.
