نیکوتین چاشنی محفل های نسل جوان
اعتیاد پدیده ای ویرانگر و یک انحراف اجتماعی است که سرمایه های مادی و معنوی و منابع انسانی کشورها را با تهدید جدی مواجه نموده و در شرایط کنونی نسل جوان که سرمایه های ملی و توانمند و با نشاط جامعه ایرانی است هدف اصلی گردانندگان مرئی و نامرئی اعتیاد می باشد.
جهان در حالیکه به هزاره سوم قدم گذاشته همچنان بسیاری از مشکلات بشریت به قوت خود باقی است از جمله اعتیاد که به عنوان یکی از بزرگترین معضلات بشری مطرح و یکی از عوامل تهدید سلامت انسانها و جوامع می باشد.در حال حاضر مسئله مواد مخدر و اعتیاد به شکلی پیچیده ،گستره جهانی یافته است و برخی ویژگیهای مهم از قبیل قرار گرفتن کشور ما در جوار کشورهایی چون افغانستان و پاکستانل, رشد نامتوازن اقتصادی، نابرابری های اجتماعی، بیکاری ،مهاجرت، زمینه های تاریخی و فرهنگی هر یک به سهم خود در رشد و گسترش این معضل و بلای خانمان سوز نقش بسزایی را ایفا میکنند. یکی از مسائل و مشکلات جوامع بشری خصوصا جوامعی که افراد آن به علت عدم تعادل روانی ،ضعف اقتصادی و مذهبی، اختلافات کانون خانوادگی و عدم توازن اجتماعی با آن مواجه هستند مسئله اعتیاد بوده و در حال حاضر اعتیاد در همه جوامع ریشه دوانیده و اکثر قربانیان مواد مخدر را جوانان تشکیل میدهند.برخی از پدیده ها و مسائل انسانی و اجتماعی دارای ماهیت حساس، ساختار نامشخص و کارکرد به ظاهر ناآشکار هستند.
بطور کلی چنین پدیده هایی از یک سو عمدا میل به کتمان داشته و از سوی دیگر مانند جریان رودخانه های ژرف و عمیق، ظاهری آرام و درونی پرخروش، پر کشش و پرقدرت دارند و در حرکتهای خود هر مانعی را از سر راه بر میکنند و به پیش می تازند.
در برخی از جوامع در حال توسعه بنا به دلایلی همه خود را در مسائل و مباحث اجتماعی صاحب نظر و صاحب تجربه می دانند و به خود درمانی می پردازند و نیازی به درمان متخصصان نمی بینند. نمونه ای از چنین پدیده ها و مسائل ، مساله تولید، توزیع و مصرف مواد مخدر است. شکی نیست با توجه به اثرات و پیامدهای نامطلوب و بنیادین روانی، اجتماعی، انسانی، اقتصادی، سیاسی، آموزشی و فرهنگی این مساله بر ساختار و کارکرد جامعه هیچ فرد برخوردار از عقل سلیم، حاضر به تاکید جریان تولید و توزیع مصرف آن نیست.
با توجه به اهمیت زیاد این معضل بزرگ قرن و جهان باید چاره ای اندیشید تا هر چه سریع تر این بلای خانمانسوز را به صورت بنیادین ریشه کن کنیم برای همین منظور داشتن اطلاعات مختلف از جنبه های گوناگون اعتیاد به منظور تدوین برنامه های مبارزه با آن ضروری است.
اعتیاد پدیده ای است مخرب زیرا اثرات نامطلوب و عواقب وخیم آن تنها دامنگیر شخص معتاد نمی شود بلکه همه افرادی که به گونه ای با آنان وابستگی و ارتباط نزدیک دارند را نیز فرا می گیرد با توجه به بررسی های صورت گرفته در ایران و خارج از کشور ،اعتیاد در جوانان و نوجوانان گسترش فزاینده ای دارد و به عنوان مانع بزرگی آنان را از رسیدن به اهدافی چون بهداشت روانی ،ایمنی اجتماعی و اقتصادی و سیاسی دور میکند.
اگر در گذشته می شد با یک سلسله اقدامات و برنامه ها جلوی رخنه و نفوذ آن را گرفت لیکن امروزه دیگر نمی توان با یک سری اقدامات جسته و گریخته این بلا و آفت همه گیر را سد نمود از این رو فزونی اعتیاد مسئله ای قابل پنهان نیست و پنهان نگاه داشتن آمار و ارقام و نادیده گرفتن آنها ، علاوه بر اینکه مشکل را حل نمی کند بر وسعت آن نیز می افزاید.نسل جوان ما گرایش شدیدی به مصرف سیگار دارند و می توان گفت شایعترین ماده مخدر در جهان است که سالانه ۳/۵ میلیون نفر در دنیا بر اثر مصرف سیگار جان خود را از دست می دهند.آمار نشان میدهد که بیشتر معتادان ،اعتیاد را با مصرف سیگار آغاز نموده که به طور حتم استعمال آن یکی از عوامل اصلی و زمینه ساز شروع اعتیاد به مواد مخدر است.برای اینکه مساله به وضوح طرح گردد باید از همان ابتدا به باز خوانی علتها و گرایشهای به دام افتادن معتادان در این منجلاب مخوف بپردازیم. از عواملی که تاثیر بسزایی در ازدیاد جرائم افراد دارد می توان به قاچاق مواد مخدر ،خود فروشی و اعمال خلاف عفت، خودکشی ،ترغیب گران به اعتیاد ،قتل،سرقت و جرح اشاره نمود.بر اساس تحقیقات انجام شده در این زمینه میتوان گفت: ضعف شخصیت ،ناهنجاری های روحی، عدم تعادل بی ثباتی اوضاع اقتصادی و بالاخره زندگی پردغدغه ناشی از ضعف و فقدان روابط انسانی مناسب به تدریج فرد را در مقابل مشکلات قرار میدهد که در مواجه با آنها خود را عاجز یافته و در نتیجه سعی میکند از واقعیتها گریزان باشد و در این راستا دانسته و یا ندانسته با ماده ای آشنا می شود که ظاهرا برای زمانی کوتاه آن هم در ذهن وی او را از رویارویی با مشکلات در امان داشته و پناه می دهد.
علل و عوامل گرایش افراد به مواد مخدر میتواند فشار محیط و الگو برداری از دیگران ،کسب لذت، کاهش درد درمان بی خوابی ،ایجاد اضطراب و افسردگی و رفع آن ، افزایش نیروی جسمی و بدنی باشند.اما زمانی که تاثیر ماده اعتیاد آور به مرور زمان کم می شود ناچارا افراد معتاد به میزان مصرف خود می افزایند و گاها جهت ارضا نئشه خود نوع مواد را تغییر داده و از یک مواد کم نئشه به مواد دیگری روی می آورند. جالب اینکه فرد معتاد با علم به خطرات مصرف مواد مخدر تمایل شدید به مصرف آن و تلاش های ناموفق برای کاهش و یا قطع مصرف مواد دارند.گفتنی است در شهرها بیشتر از روستاها این امر تثبیت شده ،بطوریکه هر قدر از وسعت منطقه می کاهد آمار اعتیاد نیز کاهش می یابد. متاسفانه تهران، پرجمعیت ترین شهر ایران ،با این بلای خانمان سوز بیشتر دست و پنجه نرم می کند و چه بسا کانونهای خانوادگی که بر اثر این امر از هم نپاشیده و چه جوانهایی که به کام مرگ کشیده نشده اند.در شهرستان ارومیه که مرکز استان می باشد روزانه به مراتب اثرات سو» مصرف مواد مخدر دهها، بلکه صدها مورد به چشم میخورد.دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر در آذربایجان غربی در مورد علل گرایش نسل جوان به مواد مخدر چنین می گوید: معضل مواد مخدر چند وجهی بوده و علل متعددی در رابطه با گرایش جوانان به این معضل مشهود میباشد. عمده ترین شاخصه و پتانسیل ،استفاده از توان مردمی و ضرورت مشارکت جویی مردم بویژه والدین در امر پیشگیری و سالم سازی ،خانواده ها می توانند باشند.خانواده ها به عنوان رکن اساسی که شخصیت فرد در آن تکامل می یابد بایستی در رابطه با آموزش مهارتهای زندگی به فرزندان و کنترلهای لازم در جهت کمک به فرزندان در دوست یابی ،تصمیم گیری ،مقابله با مسائل و مشکلات آنان را آموزش دهند که در این رابطه ضرورت دارد خانواده با کسب آگاهی های لازم، اطلاعات کافی و دقیقی را داشته باشند تا بتوانند به فرزندان واقعیت ها را منتقل کنند.
اگر بتوانیم از پتانسیل موجود خانواده ها استفاده بهینه داشته باشیم می توانیم موثرترین شیوه را در رابطه با برنامه های پیشگیری ارائه دهیم.
وی در مورد سن و جنس معتادین بر اساس تحقیقاتی که اخیرا صورت گرفته می گوید: از ۳۹۱ نفر مراجعه کننده به مراکز خود مصرف در ارومیه،۶۰ درصد آنها در سنین جوانی و نوجوانی با مصرف سیگار آغاز کرده و متوسط سن آنها ۱۹ الی ۳۹ سال بوده که آمار نشان میدهد بیش از ۹۶ درصد مصرف کنندگان مذکر و ۴ درصد باقی مانده مونث بوده اند و همچنین ۶۷ درصد از مراجعه کنندگان فوق متاهل و بقیه مجردند.با توجه به اینکه ظرفیتهای جدید درمان و ایجاد مراکز درمانی خصوصی ترک اعتیاد و بازتوانی و همچنین با تشکیل تشکل های تخصصی غیر سیاسی مردمی در زمینه های پیشگیری افراد نیازمند و فراگیر نمودن امر مبارزه اقدام نمایند.حال با توجه به اینکه یک ارگان یا نهاد نمی تواند با این معضل چند وجهی مقابله مثبت و صد درصد مطلوبی را حاصل نماید نیاز دارد که سازمانهای غیر دولتی ،آحاد مردم بخصوص خانواده ها در کنار بخش دولتی و در سایه عزم ملی و کنار مسئولان جامعه با تمام توان و امکانات کافی بسیج شود و موفقیت کامل مستلزم هماهنگی و همکاری های فرا بخش و شرکت همه سازمانها و ارگانها و مردم بستگی دارد و با توجه به اینکه مواد مخدر به عنوان یک بحران و مسئله اجتماعی مطرح است برای تحلیل آن نیاز به یک رویکرد جامعه شناختی و امنیتی بوده و رویکرد فردی روانی و درمانی کارساز نخواهد بود.
پس بیائید از همین امروز در دوران نوجوانی و جوانی که دوران پرهیاهویی است شروع کنیم و شادابی و طراوت زندگی رابا اسارت خزان نکنیم و درخت پربار سرسبز زندگی خود و خانواده رابا زهر کشنده اعتیاد ،نخشکانیم.
بیائید عزم را جزم کنیم و زمین بازی،رفقای بازی و آلات بازی را کنار گذاشته تا دیگر عاملی برای سقوط در پیش رویمان وجود نداشته باشد.
به امید جامعه ای عاری از اعتیاد.
