ترک اعتیاد

بسیاری از ما معتادان درک و شناخت صحیحی از ترک اعتیاد نداشته و تصور می کنیم که پاکی از اعتیاد تنها به معنی قطع مصرف مواد مخدر و یا اجتناب از رفتارهای معتادگونه ما است. با در نظر گرفتن این که اعتیاد یک بیماری مزمن و درمان ناپذیر است که جسم، ذهن و روح فرد معتاد را تحت تاثیر قرار می دهد؛ بهبودی از آن نیز می بایست همه جنبه های زندگی وی را در برگیرد.

-آیا بهبودی به معنی قطع مصرف است؟

-پیشنهادات روزهای اول ترک

آیا بهبودی به معنی قطع مصرف است؟

-اغلب افرادی که مبتلا به بیماری اعتیاد هستند،هنگامی که تسلیم شده و تصمیم به ترک مواد می گیرند،چنین می پندارند که قطع مصرف مواد تنها کاریست که لازم به انجام آن هستند. اغلب ما به این نکته آگاه نیستیم که اعتیاد، یک بیماری چند بعدی است که به شدت بر ذهن و بدن ما تاثیر گذاشته است و به همین دلیل ممکن است فقط به سم زدایی و پاک سازی بدنمان از سموم مواد مخدر فکر کنیم. متاسفانه با فراگیر شدن بیماری اعتیاد در جامعه شاهد مکان هایی هستیم که با ادعای “معالجه و درمان سریع اعتیاد” مبالغ زیادی را از معتادان دریافت کرده و برای خود درآمدزایی می کنند. با این حال، حقیقت این است که اعتیاد، یک بیماری غیر قابل درمان بوده و مشابه سایر بیماری های مزمن تنها با استفاده از یک برنامه بهبودی روزانه قابل کنترل شدن است. بسیاری از ما معتادان به امید ترک سریع اعتیادمان به چنین تبلیغاتی اعتماد می کنیم، ولی به زودی متوجه می شویم که علیرغم استفاده از داروهای ترک مواد مخدر، دوباره مصرف خود را ادامه داده ایم و یا حتی اکنون به یک نوع ماده تاثیرگذار بر ذهن دیگر نیز اعتیاد پیدا کرده ایم. در خصوص بیماری اعتیاد باید آگاه باشیم که توجه صرف به جنبه های فیزیکی این بیماری کاری بیهوده است؛ چرا که جنبه های جسمی و فیزیکی اعتیاد به هیچ عنوان مشکل اصلی ما نیست و تنها یک  قسمت کوچک از بهبودی از بیماری اعتیاد است که باید مورد توجه قرار گیرد. نکته ای که باید همواره به یاد داشته باشیم، ماهیت و طبیعت بیماری اعتیاد و نحوه تاثیرگذاری آن بر ابعاد مختلف زندگی ما است. بر اثر بیماری اعتیاد طرز فکر ما ناسالم و غیر طبیعی می شود، عملکرد جسمی ما غیرعادی می شود، اخلاقیات را فراموش کرده، و همه ارتباطات خود با زندگی را از دست می دهیم. در این صورت برای برای بهبودی از جنبه های مختلف این بیماری، به یک برنامه بهبودی موثر و فراگیر نیاز خواهیم داشت.

-افراد دچار بیماری اعتیاد برای پر شدن خلاء درونی خود،معتادان همیشه پی راه حل هایی در بیرون خود هستند. برخی از ما برای به دست آوردن یک احساس خوب نسبت به خودمان و یا برای کنار آمدن با زندگی به مصرف مواد مخدر پناه می بریم، و برخی دیگر نیز برای فرار از زندگی به اعتیادهای رفتاری چون سکس، قمار و یا پرخوری روی می آوریم. اعتیاد ما به هر شکلی که باشد، صرفا نشانه ای از وجود یک مشکل اساسی در درون ما است؛ مشکلی که می تواند به واسطه طرز فکر نادرست و یا شخصیت معتادگونه ما به وجود آمده باشد. اساسا اگر ما مشکل اصلی خودمان را مورد توجه قرار ندهیم، حتی در بهبودی نیز همواره این احتمال وجود دارد که نوعی دیگر از اعتیاد را برای پر کردن خلاء درونی خودمان جایگزین اعتیاد قبلی کنیم.  به همین دلیل است گاهی برخی از معتادانی که در حال بهبودی از یک ماده مصرفی به سر می برند، برای کنارآمدن و رهایی از مشکلات  زندگی به اعتیادهای رفتاری روی می آورند. با این حال هنوز هم نباید امید خود برای بهبودی از این بیماری چندوجهی که اعتیاد نامیده می شود را از دست داد. با در نظر گرفتن ابعاد مختلف برای بهبودی از بیماری اعتیاد، اکنون که ما تصمیم به ترک اعتیاد گرفته ایم ممکن است احساس ترس کنیم و از خود بپرسیم  که از اين پس چگونه مي توانم بدون مواد مخدر زندگي كنم؟ بسياری از ما سال ها با اعتياد زندگی كرده ايم. عادت های ما با وجود مخرب بودن در وجود ما ريشه دوانيده و به بخشی از روش زندگی ما تبديل شده اند و ما راه ديگری به جز اعتياد كه سال ها مشغول آن بوده ایم نمی شناسیم. در بسياری از مواقع، حتی تصور زندگی بدون مواد مخدر یا رفتارهای معتادگونه هم لرزه به اندام ما انداخته و همین ترس باعث شده است تا به راه دیگری جز ادامه دادن اعتیاد فکر نکنیم. با خود فكر مي كنيم چگونه خواهيم توانست از چيزی که توان و قدرت لازم برای تحمل زندگی را در اختيار ما قرار داده است دست برداریم. برای مدتی طولانی، اعتیاد ما به ما امر و نهی كرده و تعیین کرده است که چه كار کنیم، چه موقع بخوابيم، چه موقع غذا بخوريم،  چه موقع از خانه بيرون برويم، و با چه كسانی در ارتباط باشيم. ولی اکنون كه تصميم به ترک اعتیاد و بهبودی گرفته ایم، چگونه می توانیم بدون آن  زندگی را ادامه دهیم.

-وقتی برای ترک اعتیاد از افراد با تجربه و متخصص کمک می خواهیم،به ما اینچنین گفته می شود که بیماری بر افکار و رفتار ما اثر گذاشته و باعث بروز حالت غیرعادی و ناسالم  و زندگیمان غیرقابل اداره شده است،اگر می خواهیم از این بیداری رها شویم،نمی توانیم به افکارمان برای یافتن راه حلی در راستای  بهبودی از اعتیاد اعتماد کنیم. به ما پیشنهاد می کنند که برای پاک شدن نیاز داریم تا به یک قدرت برتر و نيرویی بالاتر از خودمان باور پیدا کنیم و با بهره گيری از حمایت و تجربیات معتادانی كه در حال بهبودی هستند،عمل کنیم. رها شدن از شر اعتياد و درک اینکه ديگر مجبور نیستیم خودمان برای درمان بيماری مان راه حل و چاره ای پيدا كنيم نعمت بسيار بزرگی برای ما است؛ چرا که احتمالا سالیان دراز برای خلاص شدن از این بیماری خود را به در و دیوار زده ایم ولی سرانجام راه به جایی نبرده ایم.با همراهی افراد با تجربه و همتا به این نتیجه می رسیم که نه آدم بدی هستیم و نه ذاتاً مشکلی داریم بلکه انسان بیماری هستیم که قصد بهبود پیدا کردن از بیماری اعتیادمان را داریم. بسیاری از ما زمانی که متوجه می شویم اکثر  رفتارها و عادت های ما از این اعتیاد ریشه گرفته است، بار سنگین احساس شرم و عذاب از دوشمان برداشته می شود.

-جالب توجه اینکه برخی از ما در روزهای اول ترک اعتیاد ممکن است از اینکه دوست داشتنی ترین و در عین حال مخرب ترین عادت خود یعنی اعتیاد را کنار گذاشته ایم دچار حسرت و اندوه شویم. باید به این نکته اعتراف کنیم که اگرچه مواد اعتیاد برای مدتی به ما خدمت کرده است، اما هم زمان به عاملی برای ویران کردن ما تبدیل شده و اختیار کل زندگی را از دستمان خارج کرده است. اگر پذیرفته ایم که به آخر خط رسیده ایم و در برابر اعتیاد درمانده و عاجز شده ایم، اکنون زمان آن است که با مواد مخدر و رفتارهای معتادگونه خداحافظی کنیم. ممكن است با خود فکر کنیم: از این پس زندگی بدون اعتیاد را چگونه خواهیم گذراند؟ مطمئن باشید که بسیاری از ما نیز با همین مشکلات و چالش ها روبرو بوده ایم.

پیشنهادات روزهای اول ترک

1.بیماری اعتیاد را بپذیر

-به خاطر داشته باشید که: “ما انسان های بدی نیستیم، بلکه بیمارانی هستیم که می خواهیم بهبود پیدا کنیم”. گاهی کافی است  به خودمان یادآوری کنیم که از یک بیماری مرگبار رنج می بریم تا در برابر وضعیتی که داریم صبور و بردبار باشیم. همانگونه که یک بیمار را به خاطر احساس خستگی و نداشتن توان لازم برای انجام کارهای عادی سرزنش نمی کنیم،  خودمان را نیز نباید به خاطر در عذاب بودن از بیماری اعتیاد سرزنش کنیم. داشتن انتظار بیش از حد و تصور این که می توانیم سریعا اعتیاد را ترک کرده و سلامت خود را بازیابیم از جمله ترفندها و حیله هایی است که بیماری اعتیاد برای ضربه زدن به ميل و اشتياقمان برای بهبودی در پیش می گیرد. در واقع ما باید به خود افتخار کنیم که تصمیم به پاک شده از اعتیاد گرفته و چنین گام بزرگی برداشته ایم.

-این را بیاد داشته باشید که بهبودی به معنای فرایند بدست آوردن سلامت است.اولین و مهمترین حرکت برای آغاز پاکی از اعتیاد پذیرفتن اینست که بیمار هستیم. ما در واقع حق انتخاب داریم: می توانیم بپذیریم که بیمار هستیم و با کمک گرفتن از دیگران در راه بهبودی خود گام برداریم. یا اینکه با لجبازی و خشم در دام غم و دل سوزی به حال خود گرفتار شده و در نهایت مصرف مواد مخدر را از سر بگیریم. آنچه برای بسیاری از ما معتادان پيش آمده این است كه از سرگیری زندگی جدید و بهبودی از اعتیاد تنها به شرطی امکان پذیر است که واقعیت بیمار بودن خود را پذیرفته و به آن اقرار کنیم.

2.عوارض خماری را تحمل کن

-زمانی که ما یکباره مصرف مواد را قطع و یا میزان مصرف را کم کنیم،خماری رخ می دهد.به عبارتی،بدن دچار حالت شوک می شود و به این دلیل نرسیدن مواد شیمیایی مورد نیازی که به آن برای کارکرد عادی  خود عادت کرده است، واکنش نشان می دهد. به همین علت است که نشانه های خماری در ما ظاهر می شود. گرچه همه ما دچار خماری نخواهیم شد اما خماری ناشی از ترک یا کاهش میزان مصرف مواد مخدر در بین کسانی که  تریاک و سایر مواد افیون دار را مصرف می کنند یا انواع مواد مخدر را با یکدیگر ترکیب کرده و مصرف می کنند؛ شايع است. درست است كه خماری شبیه نوعی شکنجه روانی و جسمی است، اما معمولاً خطر جانی به همراه نداشته و در افراد مختلف بسته به نوع ماده مصرفی متفاوت است و البته با توجه به مدت زمان و شدت اعتیاد پس از مدتی فروکش می کند. با این حال توصیه می شود چنانچه در خلال ترک اعتیاد و سم زدايی بدن خود از مواد مخدر دچار کرختی و سستی جسمانی و درد شدید شده ايد؛ حتما با پزشک مشورت کنید چراکه خماری یا کرختی جسمی می تواند خطرناک باشد.

-حقیقتی که به شما کمک می کند تا با خماری مقابله کنید؛ پذیرفتن این موضوع است که بدن شما به مواد مخدر عادت کرده است و در واقع خماری نشانه تلاش جسم بیمار شما، برای بازیابی مجدد سلامت خود می باشد. سپری کردن این دوره به یک اراده راسخ، صبر و شکیبایی زیاد، و همچنین تعهد به تحمل کردن سختی ها و عوارض خماری نیاز دارد. باید به یاد داشته باشیم که خماری برای همیشه دوام نمی آورد؛ بدن ما به تدریج خود را با وضعیت جدید سازگار کرده و به حالت عادی باز خواهد گشت. شاید دانستن این نکته که بیشتر اعضای انجمن های گمنام همین حالت ها و مشکلات را تجربه کرده و اکنون سلامت خود را به دست آورده اند برای شما دلگرمی باشد تا بدانید شما نیز باید این روزها را پشت سر بگذارید.

3.با نوسانات خلقی سازش کن

-تغییرات حالات شدید در روزهای اول ترک اعتیاد تقریبا در همه تجربه می شود.و دلیل آن خودداری از رساندن مواد مخدری است که بدن ما به مصرف آن عادت کرده است. گرچه دچار شدن به چنین وضعیتی چندان خوشایند نیست، اما گام بزرگ برای شروع بهبودی ما محسوب می شود. مصرف مواد مخدر بر ذهن و مغز ما تاثیرات روانی و بیولوژیکی زیادی بر جای می گذارد و به همین علت است که ناچار هستیم افت و خیز و فراز و نشیب های شدید روحی و روانی را تحمل کنیم تا به تدریج تعادل لازم را به دست آوریم.

-وضعیت روحی و روانی ما گاهی در دوره خماری به حدی دچار نوسان می شود که از عهده زندگی روزمره خود بر نمی آییم. ممکن است گاهی احساس بیش فعالی به ما دست دهد، زمانی بیش از اندازه احساس شادمانی کنیم، یا به شدت غمگین شده و هر لحظه دچار حالتی کاملاً متفاوت با لحظه قبل شویم. برخی از اوقات حالت روحی روانی ما باعث می شود قوای بدنی ما به شدت تحلیل رفته و دچار چنان کرختی و فرسودگی شویم که حتی قادر به بیرون آمدن از  رختخواب خود نیز نباشیم. لازم است به اين نكته توجه كنيد كه این تغییر حالات شدید با گذشت زمان کاهش می یابد. به خاطر داشته باشید همانگونه که هنگام مراقبت از یک کودک بیمار با مهربانی و عطوفت با وی رفتار می کنید،  باید با خود مهربان بوده و در برخورد و ارزیابی خود صبور و بردبار باشید و بدانید که برای رهابی از چنگ اعتیاد به مهربانی و صبر نیاز دارید. گرچه یک جدول زمانی قطعی برای پایان یافتن تغییر حالات شدید روحی روانی و برگشتن به حالت عادی وجود ندارد، اما تجربه اکثر ما نشان می دهد که با کمک گرفتن از افراد با تجربه معمولاً در پایان سال اول قطع مصرف مواد مخدر، این گونه حالات آزار دهند نیز از بین می رود و زندگی ما به روال معمول برمی گردد.

-نكته مهم اين است كه بدانيد تغيير شدید حالت روحي و رواني نيز همانند سایر احساسات ما گذرا بوده و هميشگي نیست. بسياري از ما معتادان زمانی كه دچار حالت احساسی خاصی مي شويم نگران شده و مي ترسيم؛ چراکه به دلیل استفاده مداوم از مواد مخدر، برای مدتی طولانی با چنین احساساتی رو به رو نشده بودیم. به همين علت زمانی كه دوره بهبودی را مي گذارانيم از دچار شدن به این گونه احساسات ناراحت مي شويم و اين احتمال وجود دارد كه بخواهيم از روشی كه به آن عادت كرده ايم يعني مصرف مواد مخدر استفاده كنيم؛ چراکه افكار معتادگونه راحت ترین راه یعنی مصرف مواد مخدر برای فرار از احساسات دردناک است را پیش پای ما می گذارند. با این حال بهتر است که در طی دوران خماری تلاش كنيم تا با در ميان گذاشتن اين گونه افكار و احساسات با سایرین از شر آنها خلاص شويم و احتمال رجوع کردن به مواد مخدر را کاهش دهیم.

-در صورتی که بتوانيم احساسات خود را کنترل کنیم يا به بيان ديگر بتوانیم هر چند وقت يكبار به وجود اين احساسات اعتراف کرده و با آنها کنار بیاییم، در ‌آن صورت گام بسيار بلندی در جهت بهبودی برداشته ایم. گاهی تنها با بيان کردن یک احساس و گفتن اینکه آری من غمگین، خشمگین یا وحشت زده ام، متوجه خواهیم شد به محض به زبان آوردن نوع احساسی که دچار آن هستیم آن احساس از میان می رود. بسیاری از ما با بازگو کردن احساسات خود به کسانی که همانند ما در دوران بهبودی هستند احساس آرامش می کنیم. تنها با گفتن اینکه در چه وضعیت روحی و روانی هستیم احساس آرامش به ما دست می دهد و یاد می گیریم که برای رها شدن از شر این احساسات لازم نیست که به مواد مخدر پناه ببریم. در واقع از این که توانسته ايم همانند انسان های سالم احساسات خود را بروز دهیم احساس لذت می کنیم. هر چند این احساسات در ابتدا شدید و آزار دهنده هستند، ولی معجزه ای که رخ داده آن است که ما دیگر تحت کنترل مواد مخدر نیستیم و به همین علت چنین احساساتی را تجربه مي کنیم. اکنون حق انتخاب داریم که در برابر هر احساسی چه واکنشی از خود نشان دهیم. می توانیم با مصرف مواد مخدر یا با رفتاری ویرانگر واکنشی منفی از خود نشان دهیم یا اینکه با کنترل کردن احساسات خود و ارزیابی و پذیرفتن این احساسات و در میان گذاشتن آنها با سایر کسانی که دوران بهبودی را سپری می کنند واکنش و رفتاری مثبت در برابر احساسات خود در پیش بگیریم. امروز ما می توانیم بین دو گزینه مثبت و منفی یکی را انتخاب کنیم.

4.با افراد معتادگونه مبارزه کن

-رهنمودهای مفید روزانه ای  توسط پیشنهادات بهبودی در اختیار ما معتادان قرار می گیرد،ما می توانیم با افکار و اندیشه های مخرب روزهای اول ترک اعتیاد با استفاده از این اصول مقابله کنیم. به خاطر داشته باشید که بیماری ما در جسم، ذهن و روان ما اثر گذاشته و ریشه دوانیده است. جنبه روانی بیماری اعتیاد ماهیتی پیچیده و قوی دارد و در روزهای نخست ترک اعتیاد تلاش می کند تا کنترل و اختیار زندگی ما را بار دیگر به دست گرفته و ما را مجددا به سمت اعتیاد و بدبختی بکشاند.

5.از حمایت گروه همتا استفاده کنید

-بدون برخورداری از حمایت سایر کسانی که دوره بهبودی را طی می کنند احتمال اینکه فریب اعتیاد را بخوریم ، یا به بیان دیگر جنبه روانی بیماری اعتیاد (وسوسه) ما را متقاعد کند که بار دیگر مصرف مواد مخدر را از سر بگیریم وجود دارد. بیماری اعتیاد در انزوا و تنهایی شدت پیدا می کند و به همین علت بهترین راه برای مقابله با این بیماری مشارکت و حضور در بین گروه همتا است.با حضور بین این افراد در واقع در کنار کسانی قرار خواهیم گرفت که آنها نیز به بیماری ترک اعتیاد

بسیاری از ما معتادان درک و شناخت صحیحی از ترک اعتیاد نداشته و تصور می کنیم که پاکی از اعتیاد تنها به معنی قطع مصرف مواد مخدر و یا اجتناب از رفتارهای معتادگونه ما است. با در نظر گرفتن این که اعتیاد یک بیماری مزمن و درمان ناپذیر است که جسم، ذهن و روح فرد معتاد را تحت تاثیر قرار می دهد؛ بهبودی از آن نیز می بایست همه جنبه های زندگی وی را در برگیرد.

-آیا بهبودی به معنی قطع مصرف است؟

-پیشنهادات روزهای اول ترک

آیا بهبودی به معنی قطع مصرف است؟

-اغلب افرادی که مبتلا به بیماری اعتیاد هستند،هنگامی که تسلیم شده و تصمیم به ترک مواد می گیرند،چنین می پندارند که قطع مصرف مواد تنها کاریست که لازم به انجام آن هستند. اغلب ما به این نکته آگاه نیستیم که اعتیاد، یک بیماری چند بعدی است که به شدت بر ذهن و بدن ما تاثیر گذاشته است و به همین دلیل ممکن است فقط به سم زدایی و پاک سازی بدنمان از سموم مواد مخدر فکر کنیم. متاسفانه با فراگیر شدن بیماری اعتیاد در جامعه شاهد مکان هایی هستیم که با ادعای “معالجه و درمان سریع اعتیاد” مبالغ زیادی را از معتادان دریافت کرده و برای خود درآمدزایی می کنند. با این حال، حقیقت این است که اعتیاد، یک بیماری غیر قابل درمان بوده و مشابه سایر بیماری های مزمن تنها با استفاده از یک برنامه بهبودی روزانه قابل کنترل شدن است. بسیاری از ما معتادان به امید ترک سریع اعتیادمان به چنین تبلیغاتی اعتماد می کنیم، ولی به زودی متوجه می شویم که علیرغم استفاده از داروهای ترک مواد مخدر، دوباره مصرف خود را ادامه داده ایم و یا حتی اکنون به یک نوع ماده تاثیرگذار بر ذهن دیگر نیز اعتیاد پیدا کرده ایم. در خصوص بیماری اعتیاد باید آگاه باشیم که توجه صرف به جنبه های فیزیکی این بیماری کاری بیهوده است؛ چرا که جنبه های جسمی و فیزیکی اعتیاد به هیچ عنوان مشکل اصلی ما نیست و تنها یک  قسمت کوچک از بهبودی از بیماری اعتیاد است که باید مورد توجه قرار گیرد. نکته ای که باید همواره به یاد داشته باشیم، ماهیت و طبیعت بیماری اعتیاد و نحوه تاثیرگذاری آن بر ابعاد مختلف زندگی ما است. بر اثر بیماری اعتیاد طرز فکر ما ناسالم و غیر طبیعی می شود، عملکرد جسمی ما غیرعادی می شود، اخلاقیات را فراموش کرده، و همه ارتباطات خود با زندگی را از دست می دهیم. در این صورت برای برای بهبودی از جنبه های مختلف این بیماری، به یک برنامه بهبودی موثر و فراگیر نیاز خواهیم داشت.

-افراد دچار بیماری اعتیاد برای پر شدن خلاء درونی خود،معتادان همیشه پی راه حل هایی در بیرون خود هستند. برخی از ما برای به دست آوردن یک احساس خوب نسبت به خودمان و یا برای کنار آمدن با زندگی به مصرف مواد مخدر پناه می بریم، و برخی دیگر نیز برای فرار از زندگی به اعتیادهای رفتاری چون سکس، قمار و یا پرخوری روی می آوریم. اعتیاد ما به هر شکلی که باشد، صرفا نشانه ای از وجود یک مشکل اساسی در درون ما است؛ مشکلی که می تواند به واسطه طرز فکر نادرست و یا شخصیت معتادگونه ما به وجود آمده باشد. اساسا اگر ما مشکل اصلی خودمان را مورد توجه قرار ندهیم، حتی در بهبودی نیز همواره این احتمال وجود دارد که نوعی دیگر از اعتیاد را برای پر کردن خلاء درونی خودمان جایگزین اعتیاد قبلی کنیم.  به همین دلیل است گاهی برخی از معتادانی که در حال بهبودی از یک ماده مصرفی به سر می برند، برای کنارآمدن و رهایی از مشکلات  زندگی به اعتیادهای رفتاری روی می آورند. با این حال هنوز هم نباید امید خود برای بهبودی از این بیماری چندوجهی که اعتیاد نامیده می شود را از دست داد. با در نظر گرفتن ابعاد مختلف برای بهبودی از بیماری اعتیاد، اکنون که ما تصمیم به ترک اعتیاد گرفته ایم ممکن است احساس ترس کنیم و از خود بپرسیم  که از اين پس چگونه مي توانم بدون مواد مخدر زندگي كنم؟ بسياری از ما سال ها با اعتياد زندگی كرده ايم. عادت های ما با وجود مخرب بودن در وجود ما ريشه دوانيده و به بخشی از روش زندگی ما تبديل شده اند و ما راه ديگری به جز اعتياد كه سال ها مشغول آن بوده ایم نمی شناسیم. در بسياری از مواقع، حتی تصور زندگی بدون مواد مخدر یا رفتارهای معتادگونه هم لرزه به اندام ما انداخته و همین ترس باعث شده است تا به راه دیگری جز ادامه دادن اعتیاد فکر نکنیم. با خود فكر مي كنيم چگونه خواهيم توانست از چيزی که توان و قدرت لازم برای تحمل زندگی را در اختيار ما قرار داده است دست برداریم. برای مدتی طولانی، اعتیاد ما به ما امر و نهی كرده و تعیین کرده است که چه كار کنیم، چه موقع بخوابيم، چه موقع غذا بخوريم،  چه موقع از خانه بيرون برويم، و با چه كسانی در ارتباط باشيم. ولی اکنون كه تصميم به ترک اعتیاد و بهبودی گرفته ایم، چگونه می توانیم بدون آن  زندگی را ادامه دهیم.

-وقتی برای ترک اعتیاد از افراد با تجربه و متخصص کمک می خواهیم،به ما اینچنین گفته می شود که بیماری بر افکار و رفتار ما اثر گذاشته و باعث بروز حالت غیرعادی و ناسالم  و زندگیمان غیرقابل اداره شده است،اگر می خواهیم از این بیداری رها شویم،نمی توانیم به افکارمان برای یافتن راه حلی در راستای  بهبودی از اعتیاد اعتماد کنیم. به ما پیشنهاد می کنند که برای پاک شدن نیاز داریم تا به یک قدرت برتر و نيرویی بالاتر از خودمان باور پیدا کنیم و با بهره گيری از حمایت و تجربیات معتادانی كه در حال بهبودی هستند،عمل کنیم. رها شدن از شر اعتياد و درک اینکه ديگر مجبور نیستیم خودمان برای درمان بيماری مان راه حل و چاره ای پيدا كنيم نعمت بسيار بزرگی برای ما است؛ چرا که احتمالا سالیان دراز برای خلاص شدن از این بیماری خود را به در و دیوار زده ایم ولی سرانجام راه به جایی نبرده ایم.با همراهی افراد با تجربه و همتا به این نتیجه می رسیم که نه آدم بدی هستیم و نه ذاتاً مشکلی داریم بلکه انسان بیماری هستیم که قصد بهبود پیدا کردن از بیماری اعتیادمان را داریم. بسیاری از ما زمانی که متوجه می شویم اکثر  رفتارها و عادت های ما از این اعتیاد ریشه گرفته است، بار سنگین احساس شرم و عذاب از دوشمان برداشته می شود.

-جالب توجه اینکه برخی از ما در روزهای اول ترک اعتیاد ممکن است از اینکه دوست داشتنی ترین و در عین حال مخرب ترین عادت خود یعنی اعتیاد را کنار گذاشته ایم دچار حسرت و اندوه شویم. باید به این نکته اعتراف کنیم که اگرچه مواد اعتیاد برای مدتی به ما خدمت کرده است، اما هم زمان به عاملی برای ویران کردن ما تبدیل شده و اختیار کل زندگی را از دستمان خارج کرده است. اگر پذیرفته ایم که به آخر خط رسیده ایم و در برابر اعتیاد درمانده و عاجز شده ایم، اکنون زمان آن است که با مواد مخدر و رفتارهای معتادگونه خداحافظی کنیم. ممكن است با خود فکر کنیم: از این پس زندگی بدون اعتیاد را چگونه خواهیم گذراند؟ مطمئن باشید که بسیاری از ما نیز با همین مشکلات و چالش ها روبرو بوده ایم.

پیشنهادات روزهای اول ترک

1.بیماری اعتیاد را بپذیر

-به خاطر داشته باشید که: “ما انسان های بدی نیستیم، بلکه بیمارانی هستیم که می خواهیم بهبود پیدا کنیم”. گاهی کافی است  به خودمان یادآوری کنیم که از یک بیماری مرگبار رنج می بریم تا در برابر وضعیتی که داریم صبور و بردبار باشیم. همانگونه که یک بیمار را به خاطر احساس خستگی و نداشتن توان لازم برای انجام کارهای عادی سرزنش نمی کنیم،  خودمان را نیز نباید به خاطر در عذاب بودن از بیماری اعتیاد سرزنش کنیم. داشتن انتظار بیش از حد و تصور این که می توانیم سریعا اعتیاد را ترک کرده و سلامت خود را بازیابیم از جمله ترفندها و حیله هایی است که بیماری اعتیاد برای ضربه زدن به ميل و اشتياقمان برای بهبودی در پیش می گیرد. در واقع ما باید به خود افتخار کنیم که تصمیم به پاک شده از اعتیاد گرفته و چنین گام بزرگی برداشته ایم.

-این را بیاد داشته باشید که بهبودی به معنای فرایند بدست آوردن سلامت است.اولین و مهمترین حرکت برای آغاز پاکی از اعتیاد پذیرفتن اینست که بیمار هستیم. ما در واقع حق انتخاب داریم: می توانیم بپذیریم که بیمار هستیم و با کمک گرفتن از دیگران در راه بهبودی خود گام برداریم. یا اینکه با لجبازی و خشم در دام غم و دل سوزی به حال خود گرفتار شده و در نهایت مصرف مواد مخدر را از سر بگیریم. آنچه برای بسیاری از ما معتادان پيش آمده این است كه از سرگیری زندگی جدید و بهبودی از اعتیاد تنها به شرطی امکان پذیر است که واقعیت بیمار بودن خود را پذیرفته و به آن اقرار کنیم.

2.عوارض خماری را تحمل کن

-زمانی که ما یکباره مصرف مواد را قطع و یا میزان مصرف را کم کنیم،خماری رخ می دهد.به عبارتی،بدن دچار حالت شوک می شود و به این دلیل نرسیدن مواد شیمیایی مورد نیازی که به آن برای کارکرد عادی  خود عادت کرده است، واکنش نشان می دهد. به همین علت است که نشانه های خماری در ما ظاهر می شود. گرچه همه ما دچار خماری نخواهیم شد اما خماری ناشی از ترک یا کاهش میزان مصرف مواد مخدر در بین کسانی که  تریاک و سایر مواد افیون دار را مصرف می کنند یا انواع مواد مخدر را با یکدیگر ترکیب کرده و مصرف می کنند؛ شايع است. درست است كه خماری شبیه نوعی شکنجه روانی و جسمی است، اما معمولاً خطر جانی به همراه نداشته و در افراد مختلف بسته به نوع ماده مصرفی متفاوت است و البته با توجه به مدت زمان و شدت اعتیاد پس از مدتی فروکش می کند. با این حال توصیه می شود چنانچه در خلال ترک اعتیاد و سم زدايی بدن خود از مواد مخدر دچار کرختی و سستی جسمانی و درد شدید شده ايد؛ حتما با پزشک مشورت کنید چراکه خماری یا کرختی جسمی می تواند خطرناک باشد.

-حقیقتی که به شما کمک می کند تا با خماری مقابله کنید؛ پذیرفتن این موضوع است که بدن شما به مواد مخدر عادت کرده است و در واقع خماری نشانه تلاش جسم بیمار شما، برای بازیابی مجدد سلامت خود می باشد. سپری کردن این دوره به یک اراده راسخ، صبر و شکیبایی زیاد، و همچنین تعهد به تحمل کردن سختی ها و عوارض خماری نیاز دارد. باید به یاد داشته باشیم که خماری برای همیشه دوام نمی آورد؛ بدن ما به تدریج خود را با وضعیت جدید سازگار کرده و به حالت عادی باز خواهد گشت. شاید دانستن این نکته که بیشتر اعضای انجمن های گمنام همین حالت ها و مشکلات را تجربه کرده و اکنون سلامت خود را به دست آورده اند برای شما دلگرمی باشد تا بدانید شما نیز باید این روزها را پشت سر بگذارید.

3.با نوسانات خلقی سازش کن

-تغییرات حالات شدید در روزهای اول ترک اعتیاد تقریبا در همه تجربه می شود.و دلیل آن خودداری از رساندن مواد مخدری است که بدن ما به مصرف آن عادت کرده است. گرچه دچار شدن به چنین وضعیتی چندان خوشایند نیست، اما گام بزرگ برای شروع بهبودی ما محسوب می شود. مصرف مواد مخدر بر ذهن و مغز ما تاثیرات روانی و بیولوژیکی زیادی بر جای می گذارد و به همین علت است که ناچار هستیم افت و خیز و فراز و نشیب های شدید روحی و روانی را تحمل کنیم تا به تدریج تعادل لازم را به دست آوریم.

-وضعیت روحی و روانی ما گاهی در دوره خماری به حدی دچار نوسان می شود که از عهده زندگی روزمره خود بر نمی آییم. ممکن است گاهی احساس بیش فعالی به ما دست دهد، زمانی بیش از اندازه احساس شادمانی کنیم، یا به شدت غمگین شده و هر لحظه دچار حالتی کاملاً متفاوت با لحظه قبل شویم. برخی از اوقات حالت روحی روانی ما باعث می شود قوای بدنی ما به شدت تحلیل رفته و دچار چنان کرختی و فرسودگی شویم که حتی قادر به بیرون آمدن از  رختخواب خود نیز نباشیم. لازم است به اين نكته توجه كنيد كه این تغییر حالات شدید با گذشت زمان کاهش می یابد. به خاطر داشته باشید همانگونه که هنگام مراقبت از یک کودک بیمار با مهربانی و عطوفت با وی رفتار می کنید،  باید با خود مهربان بوده و در برخورد و ارزیابی خود صبور و بردبار باشید و بدانید که برای رهابی از چنگ اعتیاد به مهربانی و صبر نیاز دارید. گرچه یک جدول زمانی قطعی برای پایان یافتن تغییر حالات شدید روحی روانی و برگشتن به حالت عادی وجود ندارد، اما تجربه اکثر ما نشان می دهد که با کمک گرفتن از افراد با تجربه معمولاً در پایان سال اول قطع مصرف مواد مخدر، این گونه حالات آزار دهند نیز از بین می رود و زندگی ما به روال معمول برمی گردد.

-نكته مهم اين است كه بدانيد تغيير شدید حالت روحي و رواني نيز همانند سایر احساسات ما گذرا بوده و هميشگي نیست. بسياري از ما معتادان زمانی كه دچار حالت احساسی خاصی مي شويم نگران شده و مي ترسيم؛ چراکه به دلیل استفاده مداوم از مواد مخدر، برای مدتی طولانی با چنین احساساتی رو به رو نشده بودیم. به همين علت زمانی كه دوره بهبودی را مي گذارانيم از دچار شدن به این گونه احساسات ناراحت مي شويم و اين احتمال وجود دارد كه بخواهيم از روشی كه به آن عادت كرده ايم يعني مصرف مواد مخدر استفاده كنيم؛ چراکه افكار معتادگونه راحت ترین راه یعنی مصرف مواد مخدر برای فرار از احساسات دردناک است را پیش پای ما می گذارند. با این حال بهتر است که در طی دوران خماری تلاش كنيم تا با در ميان گذاشتن اين گونه افكار و احساسات با سایرین از شر آنها خلاص شويم و احتمال رجوع کردن به مواد مخدر را کاهش دهیم.

-در صورتی که بتوانيم احساسات خود را کنترل کنیم يا به بيان ديگر بتوانیم هر چند وقت يكبار به وجود اين احساسات اعتراف کرده و با آنها کنار بیاییم، در ‌آن صورت گام بسيار بلندی در جهت بهبودی برداشته ایم. گاهی تنها با بيان کردن یک احساس و گفتن اینکه آری من غمگین، خشمگین یا وحشت زده ام، متوجه خواهیم شد به محض به زبان آوردن نوع احساسی که دچار آن هستیم آن احساس از میان می رود. بسیاری از ما با بازگو کردن احساسات خود به کسانی که همانند ما در دوران بهبودی هستند احساس آرامش می کنیم. تنها با گفتن اینکه در چه وضعیت روحی و روانی هستیم احساس آرامش به ما دست می دهد و یاد می گیریم که برای رها شدن از شر این احساسات لازم نیست که به مواد مخدر پناه ببریم. در واقع از این که توانسته ايم همانند انسان های سالم احساسات خود را بروز دهیم احساس لذت می کنیم. هر چند این احساسات در ابتدا شدید و آزار دهنده هستند، ولی معجزه ای که رخ داده آن است که ما دیگر تحت کنترل مواد مخدر نیستیم و به همین علت چنین احساساتی را تجربه مي کنیم. اکنون حق انتخاب داریم که در برابر هر احساسی چه واکنشی از خود نشان دهیم. می توانیم با مصرف مواد مخدر یا با رفتاری ویرانگر واکنشی منفی از خود نشان دهیم یا اینکه با کنترل کردن احساسات خود و ارزیابی و پذیرفتن این احساسات و در میان گذاشتن آنها با سایر کسانی که دوران بهبودی را سپری می کنند واکنش و رفتاری مثبت در برابر احساسات خود در پیش بگیریم. امروز ما می توانیم بین دو گزینه مثبت و منفی یکی را انتخاب کنیم.

4.با افراد معتادگونه مبارزه کن

-رهنمودهای مفید روزانه ای  توسط پیشنهادات بهبودی در اختیار ما معتادان قرار می گیرد،ما می توانیم با افکار و اندیشه های مخرب روزهای اول ترک اعتیاد با استفاده از این اصول مقابله کنیم. به خاطر داشته باشید که بیماری ما در جسم، ذهن و روان ما اثر گذاشته و ریشه دوانیده است. جنبه روانی بیماری اعتیاد ماهیتی پیچیده و قوی دارد و در روزهای نخست ترک اعتیاد تلاش می کند تا کنترل و اختیار زندگی ما را بار دیگر به دست گرفته و ما را مجددا به سمت اعتیاد و بدبختی بکشاند.

5.از حمایت گروه همتا استفاده کنید

-بدون برخورداری از حمایت سایر کسانی که دوره بهبودی را طی می کنند احتمال اینکه فریب اعتیاد را بخوریم ، یا به بیان دیگر جنبه روانی بیماری اعتیاد (وسوسه) ما را متقاعد کند که بار دیگر مصرف مواد مخدر را از سر بگیریم وجود دارد. بیماری اعتیاد در انزوا و تنهایی شدت پیدا می کند و به همین علت بهترین راه برای مقابله با این بیماری مشارکت و حضور در بین گروه همتا است.با حضور بین این افراد در واقع در کنار کسانی قرار خواهیم گرفت که آنها نیز به بیماری اعتیاد مبتلا بوده اند و برای مشکل خود راه حلی یافته و به سوی بهبودی پیش می روند. اینجا مکانی است که می توانیم با کمک افرادی همانند خودمان از پس بیماری هایی به مراتب شدید تر از آنچه ما به آن مبتلا هستیم نیز برآییم. به آینده و بهبودی خود امیدوار شده و متوجه خواهیم شد که ما نیز می توانیم بهبود پیدا کنیم و همین موضوع است که ما را تشویق خواهد کرد تا به تلاش خود ادامه دهیم. در بین گروه همتا به ما یادآوری می شود که در مسیری که برای بهبودی در پیش گرفته ایم تنها نیستیم و مي توانيم بر وسوسه های که به سراغمان می آیند غلبه کنیم.

6.به فرایند بهبودی اعتماد کن

-هیچ یک از ما معتادان یک شبه معتاد نشده ایم و به همین دلیل نباید انتظار داشته باشیم که یک شبه بهبود پیدا کنیم. به احتمال زیاد سال ها طول کشیده است تا جسم و ذهن ما به مصرف مواد مخدر اعتیاد پیدا کرده اند؛ در نتیجه مدت ها طول خواهد کشید تا جسم و فكر ما بتوانند حالت قبلی و سلامت خود را مجددا به دست آورند. التیام و بهبود یافتن از آسیب های جسمی و روانی ناشی از اعتیاد به زمان نیاز دارد. باید صبور بوده و با خود رفتاری آرام و محتاطانه داشته باشیم. باید به فرایند بهبودی اعتماد و اطمینان داشته باشیم و بپذیریم که برای پاک شدن از اعتیادمان و زندگی در بهبودی، باید به خودمان فرصت بدهیم.

 مبتلا بوده اند و برای مشکل خود راه حلی یافته و به سوی بهبودی پیش می روند. اینجا مکانی است که می توانیم با کمک افرادی همانند خودمان از پس بیماری هایی به مراتب شدید تر از آنچه ما به آن مبتلا هستیم نیز برآییم. به آینده و بهبودی خود امیدوار شده و متوجه خواهیم شد که ما نیز می توانیم بهبود پیدا کنیم و همین موضوع است که ما را تشویق خواهد کرد تا به تلاش خود ادامه دهیم. در بین گروه همتا به ما یادآوری می شود که در مسیری که برای بهبودی در پیش گرفته ایم تنها نیستیم و مي توانيم بر وسوسه های که به سراغمان می آیند غلبه کنیم.

6.به فرایند بهبودی اعتماد کن

-هیچ یک از ما معتادان یک شبه معتاد نشده ایم و به همین دلیل نباید انتظار داشته باشیم که یک شبه بهبود پیدا کنیم. به احتمال زیاد سال ها طول کشیده است تا جسم و ذهن ما به مصرف مواد مخدر اعتیاد پیدا کرده اند؛ در نتیجه مدت ها طول خواهد کشید تا جسم و فكر ما بتوانند حالت قبلی و سلامت خود را مجددا به دست آورند. التیام و بهبود یافتن از آسیب های جسمی و روانی ناشی از اعتیاد به زمان نیاز دارد. باید صبور بوده و با خود رفتاری آرام و محتاطانه داشته باشیم. باید به فرایند بهبودی اعتماد و اطمینان داشته باشیم و بپذیریم که برای پاک شدن از اعتیادمان و زندگی در بهبودی، باید به خودمان فرصت بدهیم.